هوش مصنوعی، برنده رقابت نقاشی دیجیتال

بالاخره کابوس خیلی از هنر‌مند‌ها تیتر مقاله‌ای شد که میگه هوش مصنوعی داره کم‌کم حرفه‌هایی که مهارت و خلاقیت بالایی لازم دارن رو هم، فتح می‌کنه.

نقاشی‌ای که توسط هوش مصنوعی خلق شده بود، برنده بخش نقاشی دیجیتال یک رقابت هنر‌های زیبا در ایالت کولورادو شد.

هرچند این قضیه با انتشار اولین تصویر‌هایی که هوش مصنوعی ساخته بود و بعد Dall-E و Midjurney خیلی هم دور به نظر نمی‌رسید اما الان که واقعا انقدر نزدیک شده من فکر می‌کنم مسئله رو می‌شه با چند تا سوال مطرح کرد، این که آیا واقعا می‌تونیم به این تصویر‌ها بگیم هنر؟ اگر آره، چه ویژگی باعثش می‌شه؟ و اگر نمی‌تونیم پس هنرمند‌ها الان نگران چی ان؟

Jason Allen، مدیر یک شرکت تولیدکننده بازی‌های رومیزی، که دو هفته پیش برنده جایزه نفر اول بخش نقاشی‌ دیجیتال یک رقابت هنر‌های زیبا شد، می‌گه که موقع سابمیشن دقیقا به این‌که این اثر از طریق میدجورنی خلق شده اشاره کرده. اسم این نقاشی “Théâtre D’opéra Spatial” هستش و داره چیزی شبیه یه قسمت از یه اپرای فضایی رو نشون می‌ده. فیگور‌ها بازنمایانه کشیده شدن و یادآور نقاشی‌های دوره کلاسیک هستن و توی یه سالن باروکی از یه دریچه دایره شکل به یه منظره که غرق نوره خیره شدن.

بعد از اینکه جیسون با اسم Sincarnate تو دیسکورد یه پست از بومی که این نقاشی رو روش پیرینت گرفته بود، با کپشن «من اول شدم» منتشر کرد، واکنش‌ها نسبت به این موضوع شروع شد.

نگرانی‌ها بیشتر درباره مرگ هنر و این‌که ماشین‌ها کم‌کم همه شغل‌ها رو از رده خارج می‌کنن و البته اینه که کسی نباید تصور کنه با دادن یه سری کلمه به یه ابزار هوش مصنوعی داره هنر خلق می‌کنه.

جیسون به این موضوع پاسخ داده: «بله من می‌دونستم که قرار نیست ساده باشه اما برام جای تعجه که چطور همه کسایی که مخالف تصویرایی که هوش مصنوعی می‌سازه هستن، دارن نقش انسان توی این پروسه رو نادیده می‌گیرن و دارن هنر رو بر حسب شیوه‌ای که خلق میشه قضاوت می‌کنن! حالا اگه بیایم اینطوری بهش نگاه کنیم که یه آرتیستی با کلی مشقت در حالی که سر و ته آویزونه و دارن شلاقش می‌زنن یه مجموعه کشیده، قراره قضاوت متفاوتی روی کارش داشته باشیم نسبت به اون آرتیستی که همین کار رو در شرایط عادی انجام داده؟»

جواب خود من به این سوال، بله! هست و به نظرم استدال جیسون در دفاع از اینکه کارش هنره، استدلال قوی‌ای نیست؛ ولی به نظر جیسون آلن بالاخره دنیای هنر، تصاویری که AI خلق می‌کنه رو هم به عنوان یه بخش از خودش قبول می‌کنه، هر چند خیلی‌ها در این مورد باهاش هم نظر نیستن.

آلن درباره نقش خودش توی فرایند شکل‌گیری این اثر نقاشی می‌گه که هفته‌ها با میدجرنی کار کرده و از بین صد‌ها خروجی تصویری، ۳ تا فریم رو انتخاب کرده و با فوتوشاپ روشون کار کرده، بعد با Gigapixel، رزولوشن‌شون رو بالا برده و در نهایت روی بوم چاپشون کرده. یکی از دلایلی هم که به نظر جیسون کارش باید اعتبار هنری داشته باشه همیناست.

 ارائه دادن یک تعریف مشخص از هنر یا معیار‌هایی که اکثریت در موردش اتفاق نظر داشته باشن و بشه باهاش اثر هنری رو از غیرهنری تشخیص داد، کار آسونی نیست. عوامل زیادی هست که وقتی قراره اثری رو از لحاظ ارزش هنری بررسی کنیم باید در نظر بگیرمشون اما من فکر می‌کنم، نگرانی هنرمند‌ها سر این موضوع فقط در مورد ماهیت هنر و اثر هنری و تعریف‌هاشون نیست و شاید یکم شخصی‌تر باشه، یعنی در هر حال امنیت شغلی و اعتبار و جایگاه هم مطرحه.

هرچند این دستاورد واقعا هیجان انگیز و بزرگه اما طوری که یک برنامه‌نویس باهاش مواجه می‌شه خیلی با مواجهه یک گرافیست یا تصویر‌ساز یا نقاش متفاوته، مخصوصا وقتی این هیجان به حدی می‌رسه که به هوش مصنوعی جایزه هم می‌دیم!

در نهایت می‌خوام بگم که تاریخ هنر جریان‌ها و جنبش‌های زیادی رو تجربه کرده و کلی آدم شورشی و جسور به خودش دیده که تعریف‌ها رو واقعا جا‌به‌جا کردن، اما الان چی؟

به نظرتون جیسون الن می‌تونه یکی از این آدم‌ها باشه؟ پیش‌‎گوییش درباره اینکه تصویر‌های AI یه بخشی از هنر می‌شن چقدر درسته؟ و شما چقدر دوست دارید که درست باشه؟